Begin januari staat Bill Gates er weer: op het podium in een luxueus hotel in
Las Vegas voor de belangrijke Consumer Electronics Show (CES). Vaste kost.
Bill is er bijna altijd, maar vorig jaar liet hij al doorschemeren dat 2008
wel eens de laatste keer zou kunnen zijn. De toeschouwers zitten immers niet
te wachten op een bevlogen toespraak over zijn charitatieve activiteiten,
stelde hij.

Om zijn aanstaande vertrek uit de software-industrie nog maar eens te
illustreren, liet hij diverse optredens op de CES op een groot scherm zien.
Met gevoel voor zelfspot. Zo maakte hij grappen over zijn uiterlijk – de
grote bril is inmiddels verleden tijd – en kon hij eindelijk echt lachen
toen een van zijn pijnlijkste momenten werd getoond: een Windows-computer
met een foutmelding.

Voor de aanwezigen op de elektronicabeurs van 2007 was het duidelijk. Bill
Gates is afscheid aan het nemen. Presentaties van belangrijke
softwareproducten van Microsoft liet hij al over aan secondanten.

Gates kondigde zijn afscheid vorig jaar zomer aan. In juli 2008 trekt hij
definitief de deur achter zich dicht in Redmond. De titel chief software
architect heeft hij al overgedragen aan Ray Ozzie, een van de weinigen die
op bewondering kunnen rekenen van de miljardair.

Ozzie stond in de jaren tachtig aan de basis van Lotus Notes, waarmee
collega’s eenvoudiger elektronisch konden samenwerken. Lotus Notes was een
product dat Bill Gates eigenlijk zelf had willen verzinnen.

Werknemers zullen het vertrek van Gates zeker merken. Berucht zijn
bijeenkomsten met Gates waarin zijn onderdanen nieuwe producten
demonstreren. Hij kon zonder mededogen reageren, met veel gevloek. De gang
naar Gates had veel weg van een audiëntie, schreef het Amerikaanse IT-blad
Wired eens. Voordat de vleugel van de softwarepionier in gebouw 34 op de
campus in Redmond was bereikt, moesten bijvoorbeeld een bewaker en twee
secretaresses worden gepasseerd.

Ozzie is veel gemakkelijker te benaderen voor werknemers. Zo loopt Ozzie
gerust even binnen bij Microsofties als die met een probleem kampen. Het
liefst zit hij erbij als zij dat oplossen. Bij Bill Gates moest alles al
perfect zijn. Een 'fuck' betekende einde product.

Ook voor de buitenwereld had Gates jarenlang een keihard imago.
Concurrenten die zich op Microsofts terrein begaven, werden genadeloos
weggevaagd. De ondergang van Netscape, dat snel opkwam met een
internetbrowser, leidde tot een groot Amerikaans justitieel onderzoek naar
misbruik van de dominante positie van het softwareconcern.

Eind jaren negentig moest Gates ook getuigen in het onderzoek. Het werd een
pijnlijke confrontatie. Gates bleek zich weinig meer te kunnen herinneren,
vreemd voor een man die wordt geroemd om zijn enorme intelligentie. De
Microsoft-topman was vol onbegrip over de aanpak van zijn concern. Nog
jarenlang zou hij zich beroepen op de vrijheid om te innoveren. Woede maakte
hem meester als mensen durfden beweren dat Microsoft alles kopieerde en
juist niet innoveerde.

Die boosheid luidde Gates' langzame terugtocht bij Microsoft in. In
januari 2000 besloot hij na een emotionele bestuursvergadering de titel van
bestuursvoorzitter over te dragen aan Steve Ballmer. Hoewel Ballmer ook niet
echt te boek staat als een diplomaat, was de zet niet onbelangrijk. Gates
richtte zich voortaan weer op de ontwikkeling van software, waarmee het
allemaal begon aan het begin van de jaren zeventig.

Bovendien kon Gates steeds meer tijd vrijmaken voor een nieuwe hobby: het
geven van geld aan goede doelen. Tientallen miljarden dollars had hij
inmiddels verdiend met de verkoop van software, nu was het tijd om iets
terug te doen. Samen met zijn vrouw Melinda richtte hij een stichting op die
investeert in projecten in de Verenigde Staten en de Derde Wereld. Vooral de
stimulering van onderwijs en de bestrijding van ziektes als aids en malaria
staan bij Gates hoog in het vaandel.

Bill Gates behield het imago van 's werelds rijkste man ter wereld,
maar in de achterhoofden van vele mensen werd hij ook bekend als weldoener.
Zijn finest hour was een enorm applaus toen hij in 2005 in het Londense Hyde
Park op het podium verscheen van Live 8. Na zijn vertrek bij Microsoft zal
Gates zich volledig gaan richten op zijn stichting. Ironisch genoeg verliest
hij in 2008 waarschijnlijk ook de titel van rijkste man ter wereld.

Afgelopen zomer berekende Fortune al dat de Mexicaan Carlos Slim, die een
conglomeraat aan bedrijven beheert, hem was gepasseerd. Dit zal Gates niet
echt pijn doen. Zijn vermogen gaat naar goede doelen.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl